“DÜNYA BÖBREK GÜNÜ”
Böbrek hastalıkları konusunda toplum olarak farkındalığımızı arttıralım!
Son yıllarda kronik böbrek yetmezliği, tüm dünyada adeta bir salgın şeklinde artış göstererek ciddi bir sağlık sorunu haline gelmiştir. Dünyada yaklaşık 2 milyon insanın diyaliz tedavisi aldığı veya böbrek nakli olduğu bilinmektedir. Hastalığın farkındalığının düşük olması nedeniyle erken dönemde saptanması güçleşmekte, hastaların büyük çoğunluğunda son dönem böbrek yetmezliği gelişmekte ve yaşam kalitesi olumsuz yönde etkilenmektedir.
Bu nedenle riskli kişiler başta olmak üzere herkesin düzenli olarak sağlık taramasından geçmesi, basit kan ve idrar testi ile böbrek fonksiyonlarını kontrol ettirmesi önemlidir. Ülkemizde yapılan bir taramada her 6-7 erişkinden birinde çeşitli evrelerde kronik böbrek hastalığının olduğu saptanmıştır. Dünyanın çeşitli bölgelerinde yapılan çalışmalarda ise hastalığın farkındalığının %10’un altında olduğu gösterilmiştir.
Kronik böbrek yetmezliği zamanında fark edildiğinde önlenebilen ve tedavi edilebilen bir hastalıktır. Böbrek hastalıkları konusunda toplum olarak farkındalığımızın arttırılması kronik böbrek yetmezliğinin önlenmesi konusunda atılacak en önemli adımdır. Kronik böbrek hastalığından korunmak için; düzenli egzersiz yapın, sağlıklı beslenin ve fazla kilo almayın, tuzu azaltın, yeterli sıvı alın, sigara içmeyin, ağrı kesici ilaçlardan kaçının, tansiyon ve kan şekerinizi düzenli olarak ölçtürün, risk grubunda iseniz böbreklerinizi düzenli olarak kontrol ettirin.
Kronik böbrek yetmezliğinin önemine dikkat çekmek için her yıl Mart ayının ikinci Perşembe günü “Dünya Böbrek Günü” olarak kutlanmaktadır. Dünya Böbrek Günü böbreklerimizin önemi konusunda farkındalık yaratmayı amaçlayan küresel bir kampanyadır. Bu yıl Dünya Böbrek Günü, 11 Mart'ta “Böbrek Hastalığıyla İyi Yaşamak” temasıyla gerçekleştirilmektedir.
Amaç; günlük yaşama katılımı teşvik etmek, etkili semptom (belirti) yönetimi, hastaların eğitimi ve farkındalığını artırmaktır. Böbrek yetmezliği olan hastaların semptomları, tedavileri, ilaçları, diyet ve su kısıtlamaları hasta ve ailelerinin günlük yaşam kalitesini bozmaktadır. Hastaların böbrek hastalığı ile birlikte daha iyi yaşamaları için hastaların psikolojik, sosyal ve ruhsal sorunlarının erkenden saptanması ve tedavisi hayati önem taşır. Böbrek yetmezliği olan hastalar iyi yaşayabilmeyi, sosyal rollerini, işlerini ve iyilik hallerini sürdürebilmeyi istemektedirler. Bu amaçla bu hastalar için sosyal bağlantıların güçlendirilmesi, hastalıkları ve tedavi süreci ile ilgili bilgi ve farkındalığın arttırılması sağlanmalı. Hastaların özgüvenin arttırılması hedeflenmelidir.
Covid-19 pandemi döneminde zorluklar olmasına rağmen hastaların iş hayatına kazandırılmaları, diyaliz dışı zamanların etkin kullanımı, sosyal aktivitelerin arttırılması planlanmalıdır. Bu önlemler ile birlikte böbrek yetmezliği olan hastaların sosyal yaşama katılımları sağlanabilir, ruhsal ve psikolojik problemleri daha rahat çözülebilir. Hastaların yaşama daha etkin katılımlarıyla birlikte daha iyi yaşamaları sağlanabilir.
Hastanemizde pandemi öncesi dönemde yürüttüğümüz Kronik Böbrek Hastalığı Hasta Okulu faaliyetlerimize, pandeminin kontrolü ile birlikte devam etmeyi planlıyoruz.
Doç. Dr. İbrahim DOĞAN
Hitit Üniversitesi Tıp Fakültesi
İç Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı
İç Hastalıkları/Nefroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi